فدیه

?فدیه در چند مورد است:

۱. فدیه تأخیر: اگر کسی قضای روزه ماه رمضان را تا قبل از ماه رمضان سال بعد بگیرد وظیفه دیگری بر عهده او نیست ولی اگر قضای روزه را تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر بیندازد (چه عمداً و چه از روی فراموشی) دو قول وجود دارد:

الف) هم گناه کرده و هم باید فدیه تأخیر بدهد.

ب) گناه نکرده ولی فدیه تأخیر دارد.

۲. شخص مریض: اگر شخصی به خاطر مریضی روزه نگیرد دو حالت دارد

الف) حالت اول بعد از ماه رمضان مرض او برطرف شده و می‌تواند قضای آن را به جا آورد. پس اگر قضای آن را به جا آورد وظیفه دیگری ندارد و اگر قضای آن را تا سال بعد تأخیر انداخت، علاوه بر قضاء، فدیه تأخیر هم باید بپردازد.

ب) حالت دوم مریضی تا ماه رمضان سال بعد ادامه پیدا کند. در این حالت قضای روزه از او ساقط شده و فقط باید فدیه مریضی بپردازد.

✍?نکته:
شخص مریض ولو مطمئن باشد که تا ماه رمضان سال بعد خوب نمی‌شود باید صبر نماید و فدیه مریضی را بعد از فرا رسیدن ماه رمضان سال بعد بپردازد و اگر زودتر پرداخت کند صحیح نیست و قبول نمی‌شود.

۳. پیرمرد و پیرزن: شخص پیر سه حالت دارد

الف) حالت اول:می‌تواند بدون سختی روزه بگیرد که در این حالت روزه بر آنها واجب است.

ب) حالت دوم می‌توانند با سختی روزه بگیرد که در این حالت روزه واجب نیست و پرداخت فدیه کافی است.

ج) حالت سوم اصلاً نمی‌توانند روزه بگیرد. در این حالت نه قضا دارد و نه کفاره.

✍?نکته:
پیرمرد و پیرزنی که باید فدیه روزه بدهند لازم نیست تا ماه رمضان سال بعد صبر نمایند.

۴. زن حامله و شیرده چهار حالت دارد:

الف) حالت اول روزه نه برای خودش ضرر دارد و نه برای بچه که در این حالت روزه گرفتن بر او واجب است.

ب) حالت دوم روزه برای خودش ضرر دارد و برای بچه‌اش ضرر ندارد. در این حالت نباید روزه بگیرد و فقط قضای روزه بر او واجب است و فدیه ندارد.

ج) حالت سوم روزه فقط برای بچه ضرر دارد و برای خود زن ضرر ندارد. در این حالت علاوه بر قضای روزه باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.پس اگر قضای آن را تا ماه رمضان سال بعد گرفت وظیفه همان است و اگر نگرفت یک مدّ طعام هم به عنوان تأخیر بر عهده او واجب میشود.

د) حالت چهارم روزه هم برای خودش ضرر دارد و هم برای بچه‌اش. در این حالت حکم همان است که در حالت دوم آمده است.

✍?چند نکته:

? در جایی که فدیه بر عهده مکلف آمده است تعداد خاصی برای فقیر لازم نیست. بنابراین می‌تواند فدیه چند روز را به یک فقیر بدهد.

? آقای سیستانی پرداخت فدیه روزانه به جهت حمل را برای خانمی لازم می‌دانند که وضع حملش (زایمانش) نزدیک باشد.

? نظر آقای شبیری این است که یک مدّ حدود ۹۰۰ گرم است.

? اکثر فقهاء کفاره تأخیر برای خانم بارداری که نتوانسته در طول سال قضاء کند را به “احتیاط واجب” لازم دانسته‌اند.